Jak starzeje się organizm?
Starzenie jest naturalnym i nieodwracalnym nagromadzeniem się uszkodzeń wewnątrzkomórkowych. Mówiąc potocznie - organizm nie nadąża z naprawianiem samego siebie. Komórki, tkanki i narządy przestają funkcjonować prawidłowo, zwiększając podatność na choroby oraz obniżając ogólną sprawność organizmu.
Można wyróżnić cztery główne cechy starzenia organizmu: jest ono destrukcyjne, to znaczy, że upośledza funkcjonowanie człowieka. Jest postępujące, a więc nie da się go odwrócić ani zatrzymać. Wywołują je głównie czynniki pochodzące bezpośrednio z samego organizmu (ograniczony wpływ mają więc czynniki pochodzące ze środowiska). W końcu – jest uniwersalne, czyli dotyczy każdego – każde ciało starzeje się w podobny sposób.
Aby w pełni zrozumieć całość zachodzącego procesu, musimy przyjrzeć się się bliżej jakie zmiany zachodzą w związku z procesem starzenia się - organizm zmienia się bowiem pod względem fizycznym i psychicznym, a zmiany widoczne są zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz ciała.
Najbardziej zauważalną ze zmian jest ta zachodząca na skórze – staje się ona bardziej wiotka, co jest związane z utratą kolagen, co przekłada się na jej elastyczność. Pojawiają się również pogłębiające się coraz bardziej zmarszczki a włosy – produkt skóry – stają się bardziej łamliwe i cienkie, może pojawić się również łysina oraz siwienie.
W przypadku kości zauważalna jest stopniowa utrata precyzji ruchu i jego spowolnienie – wiąże się to bezpośrednio ze zmniejszeniem ruchowości stawów i spadkiem sztywności tkanki kostnej. W ekstremalnych przypadkach, kości stają się na tyle słabe, że nawet najmniejszy upadek bądź też uraz, grozi ich złamaniem.
Jeśli chodzi o organy wewnętrzne - jelita pracują wolniej (następuje zmniejszenie perystaltyki jelit), pęcherz kurczy się, a dno miednicy wiotczeje. W płucach zanikają pęcherzyki płucne, sama klatka piersiowa nie jest już tak ruchoma jak wcześniej, przez co osobie starszej ciężko złapać oddech. Mięśnie, ścięgna i więzadła tracą swoją elastyczność, wydolność fizyczna z kolei spada. Pod względem postawy zaczynamy się minimalnie „kurczyć”, sylwetka pochyla się. Pojawia się również drżenie rąk i spadek refleksu.
W związku z pogorszeniem się zmysłu wzroku, słuchu i węchu: możemy mieć trudności z przystosowaniem się do ciemności. Często pojawia się nadwzroczność i zmniejszony zakres pola widzenia, często również pojawiają się objawy zaćmy, w mniejszym lub większym stopniu jej zaawansowania. Ponadto, może wystąpić uczucie szumu w uszach, jak również kłopot z dokładną lokalizacją dźwięku. Pogarsza się również węch, a mowa staje się mniej wyraźna.
Także mózg nie pozostaje nie tknięty – tu zachodzą jedne z największych zmian. Można zaobserwować pogarszające się problemy z koncentracją i pamięcią. Stajemy się mniej sprawni intelektualnie – trudniej przyswaja się nową wiedzę. Często dotykają nas schorzenia pokroju Alzhaimera czy też demencji starczej. W skrajnych przypadkach, umysł dziecinnieje, pojawiają się urojenia, czasem również objawy depresji.
Zmiany w układzie nerwowym związane są z większym zapotrzebowaniem na sen i odpoczynek. Możemy mieć trudności z samym zaśnięciem, co wpływa negatywnie na nastrój. Czas reakcji na różne bodźce otoczenia staje się wydłużony.
Od strony stricte psychicznej również obserwujemy szereg zmian. Przykładowo jest to trudność w dostosowywaniu się do nowych sytuacji, czasami poczucie izolacji.
Starzenie się jest procesem naturalnym i nieodwracalnym. Jednak duże znaczenie ma również styl życia jaki prowadzimy, nałogi oraz przebyte choroby. Każda pozytywna i negatywna zmiana w naszym życiu może mieć wpływ na nasz sposób starzenia się.